Upadek Powstania Styczniowego (1864) poskutkował ogromnymi represjami ze strony władz Imperium Rosyjskiego. W 1867 całkowicie zniesiono i tak już nadszarpniętą autonomię Królestwa Polskiego oraz zakazano używania tej nazwy (nieoficjalnie przyjęło się określenie „Kraj Nadwiślański”), wprowadzono stan wyjątkowy oraz zniesiono odrębny budżet. Rozpoczęła się intensywna rusyfikacja ziem dawnego Królestwa, zlikwidowano Szkołę Główną Warszawską (1869), a także kilkuset miastom odebrano prawa miejskie, co przyczyniło się do umniejszenia ich znaczenia, a w konsekwencji nawet do upadku.
Gwałtowna rusyfikacja i nasilone represje, zarówno gospodarcze (konfiskaty majątków, masowe zsyłki na Syberię), jak i kulturalne – planowe niszczenie dóbr kultury (np. spalenie archiwum Ordynacji Zamojskiej w Zwierzyńcu), wszelkich śladów polskości, przyczyniały się do wzmożonych wyjazdów, nawet ucieczek z okupowanego kraju, co można uznać za drugą falę Wielkiej Emigracji (pierwsza fala nastąpiła po Powstaniu Listopadowym).
Na terytorium Szwajcarii przybyło ok. 2 tys. polskich emigrantów politycznych. Wśród nich znalazł się również hrabia Władysław Broel-Plater, który dla upamiętnienia 100-lecia Konfederacji Barskiej zainicjował wzniesienie „Kolumny Barskiej”, zwanej też „kolumną wolności”. Widnieją na niej słowa MAGNA RES LIBERTAS –„ Wolność to wielka rzecz”. W 2018 roku przypada 150. rocznica ufundowania „Kolumny Barskiej”.
Władysław Plater wydzierżawił od państwa szwajcarskiego trzynastowieczny zamek w Rapperswil, własnym sumptem wyremontował go i przeznaczył na Muzeum Polskie. Muzeum Narodowe Polskie powstało z jego inicjatywy oraz Agatona Gillera. W składzie zarządu znaleźli się również Henryk Bukowski, Stefan Buszczyński i Józef Ignacy Kraszewski.
Muzeum w Rapperswilu zostało otwarte w 1870 roku, jego działalność skupiała się na gromadzeniu pamiątek polskich i archiwaliów. Tym samym przejęło część funkcji od Biblioteki Polskiej, mającej siedzibę w Paryżu. Celem powstania placówki było przede wszystkim zabezpieczenie i ochrona zabytków historycznych, które znalazły się na obcej ziemi wraz z emigrantami polskimi.
Zbiory Muzeum sukcesywnie rozrastały się wspierane przez polskie ziemiaństwo przebywające na obczyźnie. Postanowiono też przy Muzeum Polskim założyć bibliotekę wraz z archiwum. Podstawą księgozbioru bibliotecznego stały się zbiory Leonarda Chodźki (1800 – 1871), które zakupiono w 1874 r. Instytucje emigracyjne przekazywały swoje archiwalia, zwłaszcza te dotyczące czasów Wielkiej Emigracji, polskiemu ośrodkowi w Rapperswilu. Uzupełniano je też o współczesne mapy, druki, sztychy. W roku 1883 trafiły tam również zbiory założyciela, hrabiego Władysława Platera. Emigranci stopniowo przekazywali swoje księgozbiory, rękopisy i pamiątki związane z historią Polski i historią emigracji. Szacuje się, że księgozbiór ten obejmował ok. 100 tys. woluminów.
Urząd bibliotekarza piastowały tam różne znane osoby – jako pierwszy pełnił tę funkcję Zygmunt Wasilewski, po nim byli Stefan Żeromski, Romuald Mielczarski, Stanisław Grabski, Florian Znaniecki, Stanisław Zieliński oraz Adam Lewak, za którego kadencji rozpoczęto opracowywanie katalogu rzeczowego tych olbrzymich zbiorów. Obliczono, że w tym okresie polonia szwajcarska wypożyczała między 4 a 5 tys. książek rocznie.
W 1895 roku nastąpiło uroczyste umieszczenie urny z sercem Tadeusza Kościuszki w mauzoleum utworzonym na wieży zamku w Rapperswilu.
W roku 1918 Polska odzyskała niepodległość. Powrócono wtedy do kwestii wykonania ostatniej woli hrabiego Platera, która dotyczyła przekazania zbiorów zgromadzonych w muzeum raperswilskim Polsce. W 1921 Sejm Ustawodawczy przyjął w tej sprawie rezolucję, a w 1927 marszałek Józef Piłsudski podpisał akt przejęcia i zabezpieczenia zbiorów. Na mocy tego aktu zbiory biblioteki i muzeum zostały przewiezione do Warszawy specjalnym pociągiem 14 października 1927 r. W pociągu, pod kierownictwem Kazimierza Brokla i pod eskortą szwajcarskich oficerów, przewieziono urnę z sercem Naczelnika, natomiast w 13 wagonach umieszczono ok. 3 tys. dzieł sztuki, 2 tys. pamiątek, sztychy, medale oraz 92 tys. książek i 27 tys. manuskryptów. Księgozbiór i archiwum przekazano Bibliotece Narodowej, gdzie stanowił wydzielony zbiór noszący nazwę „Bibliotheka rappersviliana”, którym zajmował się Adam Lewak. Lewak w latach 1915-1927 piastował stanowisko bibliotekarza w Rapperwilu. Pozostałe zbiory przekazano Muzeum Narodowemu i Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Przekazanie zakończyło jednocześnie pierwszy etap działalności zarówno muzeum, jak i biblioteki w Rapperswilu.
Niestety, zaledwie znikoma ilość darów raperswilskich przetrwała zawieruchę wojenną – część spłonęła w 1939 podczas obrony Warszawy, resztę zniszczyli Niemcy w 1944 w akcji odwetowej za wybuch Powstania Warszawskiego. Jedynie ok. 50 rękopisów ocalało i są one w posiadaniu Biblioteki Narodowej.
W 1936 r. z inicjatywy Zawodowych Artystów Plastyków Blok przygotowano wystawę współczesnej sztuki polskiej. Wydarzenie to przyczyniło się do reaktywowania działalności Muzeum, które od tej pory przyjęło nazwę Muzeum Polski Współczesnej. Muzeum wznowiło działalność pod patronatem polskiego MSZ, jego kustoszem mianowano Halinę Jastrzębską-Kenerową. W kolejnych latach utworzono trwałą ekspozycję prezentującą dokonania artystyczne polskich twórców, wzbogacaną tematycznymi wystawami okresowymi.
Po wybuchu II Wojny Światowej w 1940 r. internowano w Szwajcarii ok. 13 tys. żołnierzy polskich, którzy walczyli we Francji – przede wszystkim z 2. Dywizji Strzelców Pieszych. Muzeum wtedy rozszerzyło swoją działalność o funkcję edukacyjną, zorganizowano również objazdową bibliotekę dla żołnierzy.
Po zakończeniu wojny Muzeum przejęły władze Polski Ludowej, które chciały przekształcić je w „Muzeum ruchu rewolucyjnego”. Ze strony szwajcarskiej poskutkowało to wypowiedzeniem umowy najmu, a sąd w 1951 rozwiązał ją. Rok później wszystkie zbiory zostały przetransportowane do Polski. Tym samym w 1951 roku nastąpiło zakończenie 2. etapu działalności Muzeum.
W styczniu 1954 roku powołano do życia polsko-szwajcarskie „Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Polskiego w Rapperswilu”. Inspiratorami powstania Towarzystwa byli Szwajcarzy oraz emigranci polscy, którzy nie zaakceptowali komunistycznej władzy w Polsce. Dzięki ich staraniom w 1975 otwarto Muzeum Polskie w Rapperswilu. Od tej daty liczy się trzeci okres działalności tej placówki. Kustoszem Muzeum Polskiego mianowano Janusza Morkowskiego. Ze strony szwajcarskiej funkcjonowanie placówki wspierał Hans Rathgeb (radca kantonalny i miejski, późniejszy prezes Towarzystwa Przyjaciół Muzeum Polskiego), natomiast finansowo – Julian Godlewski z Lugano.
Działalność muzeum, ekspozycje tematyczne oraz spotkania i konferencje tam organizowane, stały się dla wielu Polaków, zwłaszcza przed 1989 rokiem, symbolem Polski żywej i niepodległej. Szacuje się, że w ciągu ćwierćwiecza odwiedziło je ponad 300 tys. osób, niektórzy z nich ofiarowali mu również własne pamiątki czy zbiory.
Obecnie ekspozycje muzealne są umieszczane w salach tematycznych i dotyczą, m. in.: historii polskiej emigracji, działalności Polaków w Szwajcarii, relacji polsko-szwajcarskich, sylwetek wielkich Polaków (Fryderyk Chopin, Maria Skłodowska-Curie, Mikołaj Kopernik), udziału w walkach o wolność (głównie dzieje 2. Dywizji Strzelców Pieszych) oraz sztuki, w tym: sztuki religijnej i ludowej, rzemiosła artystycznego, malarstwa oraz świadectw kultury żydowskiej w Polsce.
Natomiast stała ekspozycja pozwala zapoznać się z cennymi starodrukami, do których należą:
*De revolutionibus orbium coelestium Mikołaja Kopernika (Bazylea 1565)
*Kronika polska Marcina Kromera (Bazylea 1558)
*Kronika Żydów Krakowskich (Kraków 1586) Zacutto Yuchasina , po hebrajsku
*Nowy Testament Jakuba Wujka (1593), po polsku
*Roczne dzieje Kościelne… Piotra Skargi (Kraków 1607)
Obecnie biblioteka i archiwum muzeum znajdują się w kamienicy „Burghoh”, położonej przy wzgórzu zamkowym – otwarcie nastąpiło w czerwcu 1987 r. Od 2005 stanowisko kustosza pełni tam Anna Buchmann. Zgromadzony księgozbiór nawiązuje do profilu muzeum. Prócz starodruków i XVIII-wiecznych map, znajduje się tam, m. in. archiwum i polonika pochodzące od Jadwigi i Jana Nowak-Jeziorańskich. Muzeum jest także w posiadaniu dzieł Bandta, Boznańskiej, Chełmońskiego, Wyczółkowskiego, jak i innych. W dziale beletrystycznym gromadzone są przede wszystkim klasyczne dzieła literatury polskiej oraz ich tłumaczenia na inne języki. Całość księgozbioru wynosi ok. 25 tys. woluminów. Od 1996 w bibliotece działa system komputerowy, ze zbiorów można korzystać na miejscu, a wybrane pozycje również wypożyczać.
W 2015 Muzeum Polskie w Rapperswilu otrzymało nagrodę Kustosz Pamięci Narodowej, która została przyznana przez Instytut Pamięci Narodowej. Niewątpliwie stanowi ono przykład prężnie działającej instytucji, która na obcej ziemi propaguje historię i kulturę narodu polskiego, organizuje zarówno wystawy tematyczne, jak i konferencje naukowe (najbliższa w czerwcu 2018 – na stulecie odzyskania niepodległości), sympozja, koncerty. Muzeum i biblioteka są otwarte dla wszystkich zainteresowanych Polską. W ten też sposób, za sprawa kultury, pośredniczy między obydwoma państwami. Szacuje się, że rocznie odwiedza zamek rapperswilski ok. pół miliona osób. Działalność placówki opiera się głównie na pracy wolontariuszy, a od 1978 roku Polska Fundacja Kulturalna „Libertas” z siedzibą w Rapperswilu, wspiera ją od strony finansowej. Jest to jedyna tego typu biblioteka w Szwajcarii, którą prowadzą sami emigranci.
Źródła
http://www.magazynpolonia.com/artykul/polonia-swiat,muzeum_polskie_i_biblioteka_w_rapperswilu,4ec6d2e7df232dostęp 23 kwietnia 2018
http://www.ebib.pl/2009/101/a.php?matyja_prokopiuk dostęp 23 kwietnia 2018
https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/1533729,Rapperswil-%e2%80%93-kawalek-Polski-na-ziemi-Helwetow dostęp 23 kwietnia 2018
http://www.muzeum-polskie.org/mpr/polski/biblioteka.html dostęp 23 kwietnia 2018
https://pl.wikipedia.org/wiki/Muzeum_Polskie_w_Rapperswilu dostęp 23kwietnia 2018
http://muzhp.pl/pl/c/20/historia-muzeum-w-rapperswilu dostęp 23 kwietnia 2018
http://www.muzeum-polskie.org/mpr/polski/ dostęp 23
kwietnia 2018
AN
BGPW blog 
_2010-10-02_16-21-54.JPG){kind=link}